اداره کردن جهان بوسیله تقوا

آیا برای اداره جهان، تقوا کافی است که قرآن سر انجام جهان را از آن پرهیزکاران می‏داند؟

پاسخ : در قرآن می‏خوانیم: والعاقبة للمتقین ( سوره اعراف، آیه 128.)، والعاقبة للتقوی ( سوره طه، آیه 132. ) یعنی پیروزی نهائی برای پرهیزکاران است.

تقوی، به معنای وارستگی است، نه وارفتگی. مدیریت و حکومت نیاز به لیاقت و صلاحیت ‏های خاصی دارد. قرآن می‏فرماید: ان الارض یرثها عبادی الصالحون ( سوره انبیاء، آیه 105.) وارثان زمین دو شرط دارند: یکی بنده خدا بودن که همان تقوای الهی است: (عبادی) و یکی صلاحیت که همان لیاقت‏ ها و تخصص ‏ها و مدیریت‏ های لازم است: (الصالحون). بنابراین آیاتی که می‏فرماید پیروزی نهائی برای پرهیزکاران است را باید در کنار این آیه معنا کرد. آری، هرگاه خواستیم چیزی را به اسلام نسبت دهیم باید آیات قرآن را در کنار هم مورد نظر قرار دهیم، به علاوه باید به روایت پیامبر و اهل بیت معصومش (علیه السلام) توجه کنیم تا به نتیجه برسیم.

برای نجات از بیماری باید تمام داروهایی را که پزشک دستور می‏دهد مصرف نمود و اگر تنها بعضی را مصرف و بعضی را رها کند، ممکن است علاوه بر آنکه بهبود نیابد، مرض او طولانی یا به امراض دیگری مبتلا شود.

چنانکه خداوند در قرآن از کسانی که به بعضی از آیات ایمان می ‏آورند و به بعضی دیگر ایمان نمی‏ آورند، به شدت انتقاد کرده است. ( سوره نساء، آیه 150.)

مگر مدارس و مرکز علمی به شاگردانی که بعضی از دروس را می‏خوانند و بعضی دیگر را نمی‏ خوانند، نمره و مدرک می‏دهند؟

کدام دولت و نظام به کارمندی که بعضی از بخشنامه‏ ها را عمل و بعضی را بایگانی می‏کند، حقوق می‏دهد؟

کدام کارفرمایی به کارگری که بعضی از دستورات کارفرما را اجرا و بعضی را رها می‏کند، مزد می‏دهد؟

چرا خداوند چیزهایی آفریده که برای انسان خطرناک است؟

پاسخ : قرآن می‏ فرماید: هر چه را که خدا آفریده، نیکو آفریده است: الذی أحسن کل شی‏ء خلقه ( سوره سجده، آیه 7. ) حتی زهر مار در بدن مار نیکو است، ولی در بدن ما کشنده است.

چنانکه آب دهان در دهان ما نیکوست، ولی اگر به سوی کسی پرتاب شود، جسارت بزرگی محسوب می‏شود.

پذیرش افراد با تقوا و یأس افراد بی تقوا

آیا اینکه خداوند کار افراد با تقوی را می‏پذیرد، سبب دل سردی و یأس افراد عادی یا گناهکار نمی‏شود؟

پاسخ : اولا اینکه قرآن می‏فرماید: إِنَّما یَتَقَبَلُ اللهُ مِنَ المُتقین ( سوره مائده، آیه 27. )

تقوا درجاتی دارد. به همین دلیل، کلمه اتقی یعنی با تقوا تر، در قرآن آمده است: إنَّ اَکرمَکم عندَاللهِ أتْقاکم ( سوره حجرات، آیه 13.) و اکثر افراد عادی و خلافکار هم مرحله ‏ای از تقوی را دارا می‏باشند وگرنه هیچ کار خیری انجام نمی‏دادند و از هیچ گناهی دست بر نمی‏داشتند.

ثانیا اگر گفتند دولت فقط فارغ التحصیلان دانشگاه را می‏پذیرد، مراد آن است که شرط استخدام رسمی، فارغ التحصیل دانشگاه بودن است، نه اینکه دیگران حق هیچ گونه کاری را ندارند و یا اگر کاری انجام دهند، پاداششان ضایع می‏شود.

ثالثا پذیرش عمل نیز درجاتی دارد: قبول عادی، قبول شایسته، بقبولٍ حسنٍ ( سوره آل عمران، آیه 37. ) و قبول برتر که در دعا می‏خوانیم: و تقبل باحسنِ قبولِک ( دعای وداع ماه رمضان.) بنابراین، هر کس به مقدار تقوایی که دارد کارش قبول می‏شود.

به همین دلیل پاداش ‏های قرآن نسبت به افراد و کارها و شرایط، متفاوت است؛

بعضی کارها پاداش دو برابر دارد: ضعفین ( سوره بقره، آیه 265. )

بعضی کارها پاداش چند برابر دارد: اضعافا ( سوره بقره، آیه 245.)

بعضی کارها پاداش ده برابر دارد: فله عشر امثالها ( سوره انعام، آیه 160.)

بعضی کارها پاداش هفتصد برابر دارد: کَمثلِ حَبَّهٍ انبتَتْ سبعَ سنابلٍ فی کلِّ سنبلهِ مِأَهُ حبه ( سوره بقره، آیه 261. )

بعضی کارها پاداشی دارد که هیچ کس، جز خدا آن را نمی‏داند: فلا تعلم نفس ما اخفی لهم ( سوره سجده، آیه 17.)

و این تفاوت‏ها بر اساس تفاوت نیت و نوع کار است.